ពុធ 21 សីហា 2013
RFI
យុវជនក្នុងសកម្មភាពសង្គម
Siv Channa/RFI
ការបោះឆ្នោតលើកចុងក្រោយនេះបានបង្ហាញថា សង្គមខ្មែរហាក់កំពុងស្គាល់ការផ្លាស់ប្តូរមួយគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ យុវជនកំពុងបង្ហាញពីតួនាទីកាន់តែសំខាន់ឡើង ក្នុងសង្គម។ ដូច្នេះ នេះជាពេលវេលាដែលគេគួរនិយាយពីការបន្តវេនដែលជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ ធំធេងមួយសម្រាប់សង្គមខ្មែរ។ បញ្ហានៅត្រង់ថា ទាំងក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ ក្នុងបក្សនយោបាយ ក៏ដូចជាក្នុងសង្គមទូទៅដែរ មនុស្សចាស់ និងយុវជនស្រករក្រោយ ហាក់មិនបានត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ដំណាក់កាល បន្តវេននៅឡើយ។
កាលពីមុន យុវជនមិនខ្វាយខ្វល់សោះនឹងរឿងនយោបាយ និងបញ្ហាសង្គមផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែ ឥឡូវ ស្រាប់តែពួកគេបែរជាចូលរួមយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំក្នុងចលនានយោបាយ និង សង្គមទៅវិញ។ និន្នាការថ្មីនេះបានលេចឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងការបោះឆ្នោត លើកចុងក្រោយនេះ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រសែភ្នែកក្រុមអ្នកវិភាគ ការវិវឌ្ឍន៍ដ៏សំខាន់មួយនេះកំពុងធ្វើឲ្យគេស្រមៃដល់បញ្ហា ប្រឈមជាច្រើនដែលត្រូវដោះស្រាយ។ បញ្ហាប្រឈមដ៏ធំនោះ គឺការតភ្ជាប់រវាងជំនាន់មនុស្សនៅក្នុង បរិបទនៃការបន្តវេន។
ពិតហើយថា មិនថានៅក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ ឬក៏នៅតាមកន្លែងធ្វើការផ្សេងទៀតឡើយ មនុស្សជំនាន់ចាស់ និងមនុស្សស្រករក្រោយហាក់មានគម្លាតគ្នាយ៉ាង ខ្លាំង។ ពួកគេដូចជាមិនបានព្យាយាមធ្វើសមាហរណកម្មជាមួយគ្នាទាល់តែសោះ។ មនុស្សចាស់ច្រើនអាងលើអាយុ បទពិសោធន៍ និងអតីតភាពការងារយូរឆ្នាំ ក៏មើលស្រាលយុវជនជំនាន់ក្រោយដែលបទពិសោធន៍ការងារនៅក្មេងខ្ចីនៅ ឡើយ។
ចំណែកក្មេងៗស្រករក្រោយវិញ ដោយអាងលើសញ្ញាបត្រ និងចំណេះដឹងខាងព័ត៌មានវិទ្យា និងបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗខ្លះដែលមនុស្សចាស់មួយចំនួនគ្មាន ក៏ផ្តើមពើងទ្រូងដាក់មនុស្សចាស់។ ក្នុងក្រសែភ្នែករបស់ពួកគេ មនុស្សចាស់ខ្លះហួសសម័យ និងមិនអាចធ្វើការជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យា ទំនើបដូចពួកគេបានឡើយ។ រីឯមន្ត្រីវ័យចាស់ខ្លះទៀតដែលមានចំណេះដឹង និងបទពិសោធន៍ ខ្ពង់ខ្ពស់ ក៏ហាក់មិនទាន់ត្រៀមផ្ទេរចំណេះដឹង និងត្រៀមប្រគល់ តួនាទីទៅឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយនោះដែរ។ ស្ថានភាពបែបនេះបានបង្កឲ្យមានគម្លាតដាច់ពីគ្នាកាន់តែឆ្ងាយ រវាងជំនាន់មនុស្សមួយទៅមួយទៀត ដែលពិបាកនឹងតភ្ជាប់។
មានហេតុផលច្រើនយ៉ាងដែលគេអាចពន្យល់បញ្ហានេះបាន។ ហេតុផលសំខាន់មួយដែលគេមិនអាចមើលរំលងបាននោះ គឺមន្ត្រីរាជការ ជាច្រើនបានទទួលតួនាទីការងារតាមរយៈការតស៊ូនយោបាយ គឺមិនមែន តាមរយៈសមត្ថភាពជំនាញរបស់ខ្លួនឡើយ។ ក្រៅពីនោះ ការឡើងឋានៈតួនាទីតាមរយៈសែស្រឡាយ ឬធនធានក៏ជាបញ្ហាមួយទៀតដែល បានបិទខ្ទប់ច្រកសម្រាប់មនុស្សស្រករក្រោយ ជាពិសេសអ្នកដែលគ្មាន ខ្នងបង្អែកនិងគ្មានលុយកាក់ មិនឲ្យចូលក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈបាន ដោយងាយឡើយ។
ម្យ៉ាងទៀត សកលភាវូបនីយកម្មដែលបោកបក់យ៉ាងខ្លាំងមកលើសង្គមកម្ពុជា និងដែល ធ្វើឲ្យយុវវ័យជាច្រើនផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតយ៉ាងខ្លាំងធៀបនឹង មនុស្សចាស់នោះ ក៏ជាកត្តាមួយទៀតជំរុញឲ្យមានគម្លាតនៃទស្សនៈរវាង មនុស្សចាស់ និងយុវជនផងដែរ។ រីឯគុណភាពអប់រំទាប ក៏ជាចំណែកមួយទៀតដែលធ្វើឲ្យយុវជនជាច្រើន ខ្វះសមត្ថភាពការងារនិង សមត្ថភាពធ្វើសមាហរណកម្មក្នុងពិភពការងារ បើទោះជាពួកគេមានសញ្ញាបត្រខ្ពស់ក៏ដោយ។ ទាំងនេះសុទ្ធតែជាបញ្ហាចាក់ស្រេះ ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សជំនាន់មុននិង ជំនាន់ក្រោយ មិនសូវចុះសម្រុងគ្នានិងធ្វើឲ្យរដ្ឋបាលសាធារណៈ បាត់បង់គុណភាពការងារ។ ខុសពីវិស័យឯកជនដែលអាចអភិវឌ្ឍន៍ទៅមុខយ៉ាងលឿន ដោយសារតែគេ ទាមទារគុណភាពធនធានមនុស្សជាចម្បង។
ជាការពិតណាស់ មនុស្សចាស់និងមនុស្សជំនាន់ក្រោយ ជាធាតុផ្សំពីរដែលមិនអាចខ្វះ បានដើម្បីបន្តនិរន្តរភាពនៃការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ ប្រៀបបាននឹង «ទំពាំងស្នងប្ញស្សី»។ ក្នុងន័យនេះ មនុស្សចាស់ដែលពោរពេញដោយបទពិសោធន៍ការងារ ត្រូវផ្ទេរចំណេះដឹង ចំណេះធ្វើរបស់ខ្លួនទៅឲ្យកូនចៅ ឬមនុស្សស្រករក្រោយ ហើយត្រូវរីករាយនឹងឃើញពួកគេមានសមត្ថភាពដូចខ្លួន ឬលើសពីអ្វីដែលខ្លួនមាន។
ចំណែកឯក្មេងៗជំនាន់ក្រោយវិញ ក៏ត្រូវត្រៀមខ្លួនទទួលយកពីមនុស្ស ចាស់វិញ ទាំងចំណេះដឹង បទពិសោធន៍ ឬក៏គុណធម៌ផ្សេងៗទៀត។ ធ្វើបែបនេះបាន ទើបសង្គមស្គាល់វឌ្ឍនភាព។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅពេលដែលជំនាន់ទាំងពីរនេះមិនចុះសម្រុងគ្នាហើយចាំតែមើលបំណាំ បូញមាត់ និងបត់ដុំដៃដាក់គ្នា គ្រោះថ្នាក់នឹងកើតមានចំពោះប្រទេសជាតិជាមិនខាន។
ឥឡូវនេះ ដល់ពេលដែលសង្គមខ្មែរត្រូវគិតគូរដោះស្រាយបញ្ហានេះហើយ ពីព្រោះ និន្នាការបានបង្ហាញប្រាប់យើងថា សង្គមកំពុងត្រូវការការបន្តវេនជាចាំបាច់ ទាំងនៅក្នុងគណបក្សកាន់ អំណាច និងបក្សប្រឆាំង ពោលគឺដល់ពេលដែលមនុស្សចាស់ត្រូវត្រៀមខ្លួនផ្ទេរ អំណាច ឬចំណេះដឹងដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយហើយ រីឯមនុស្សជំនាន់ក្រោយក៏ត្រូវត្រៀមខ្លួនឲ្យបានល្អដែរ ដើម្បី បន្តវេនពីមនុស្សចាស់។
ប្រសិនបើមុខតំណនេះមិនរឹងមាំទេ ថ្ងៃណាមួយវាច្បាស់ជាដាច់ជាមិនខាន។ ពេលនោះសង្គមខ្មែរនឹងពិបាករកទិសដៅ មិនខុសអ្វីពីខ្លែងដាច់ខ្សែក្នុងលំហអាកាសនោះឡើយ៕
ពិតហើយថា មិនថានៅក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ ឬក៏នៅតាមកន្លែងធ្វើការផ្សេងទៀតឡើយ មនុស្សជំនាន់ចាស់ និងមនុស្សស្រករក្រោយហាក់មានគម្លាតគ្នាយ៉ាង ខ្លាំង។ ពួកគេដូចជាមិនបានព្យាយាមធ្វើសមាហរណកម្មជាមួយគ្នាទាល់តែសោះ។ មនុស្សចាស់ច្រើនអាងលើអាយុ បទពិសោធន៍ និងអតីតភាពការងារយូរឆ្នាំ ក៏មើលស្រាលយុវជនជំនាន់ក្រោយដែលបទពិសោធន៍ការងារនៅក្មេងខ្ចីនៅ ឡើយ។
ចំណែកក្មេងៗស្រករក្រោយវិញ ដោយអាងលើសញ្ញាបត្រ និងចំណេះដឹងខាងព័ត៌មានវិទ្យា និងបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗខ្លះដែលមនុស្សចាស់មួយចំនួនគ្មាន ក៏ផ្តើមពើងទ្រូងដាក់មនុស្សចាស់។ ក្នុងក្រសែភ្នែករបស់ពួកគេ មនុស្សចាស់ខ្លះហួសសម័យ និងមិនអាចធ្វើការជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យា ទំនើបដូចពួកគេបានឡើយ។ រីឯមន្ត្រីវ័យចាស់ខ្លះទៀតដែលមានចំណេះដឹង និងបទពិសោធន៍ ខ្ពង់ខ្ពស់ ក៏ហាក់មិនទាន់ត្រៀមផ្ទេរចំណេះដឹង និងត្រៀមប្រគល់ តួនាទីទៅឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយនោះដែរ។ ស្ថានភាពបែបនេះបានបង្កឲ្យមានគម្លាតដាច់ពីគ្នាកាន់តែឆ្ងាយ រវាងជំនាន់មនុស្សមួយទៅមួយទៀត ដែលពិបាកនឹងតភ្ជាប់។
មានហេតុផលច្រើនយ៉ាងដែលគេអាចពន្យល់បញ្ហានេះបាន។ ហេតុផលសំខាន់មួយដែលគេមិនអាចមើលរំលងបាននោះ គឺមន្ត្រីរាជការ ជាច្រើនបានទទួលតួនាទីការងារតាមរយៈការតស៊ូនយោបាយ គឺមិនមែន តាមរយៈសមត្ថភាពជំនាញរបស់ខ្លួនឡើយ។ ក្រៅពីនោះ ការឡើងឋានៈតួនាទីតាមរយៈសែស្រឡាយ ឬធនធានក៏ជាបញ្ហាមួយទៀតដែល បានបិទខ្ទប់ច្រកសម្រាប់មនុស្សស្រករក្រោយ ជាពិសេសអ្នកដែលគ្មាន ខ្នងបង្អែកនិងគ្មានលុយកាក់ មិនឲ្យចូលក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈបាន ដោយងាយឡើយ។
ម្យ៉ាងទៀត សកលភាវូបនីយកម្មដែលបោកបក់យ៉ាងខ្លាំងមកលើសង្គមកម្ពុជា និងដែល ធ្វើឲ្យយុវវ័យជាច្រើនផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតយ៉ាងខ្លាំងធៀបនឹង មនុស្សចាស់នោះ ក៏ជាកត្តាមួយទៀតជំរុញឲ្យមានគម្លាតនៃទស្សនៈរវាង មនុស្សចាស់ និងយុវជនផងដែរ។ រីឯគុណភាពអប់រំទាប ក៏ជាចំណែកមួយទៀតដែលធ្វើឲ្យយុវជនជាច្រើន ខ្វះសមត្ថភាពការងារនិង សមត្ថភាពធ្វើសមាហរណកម្មក្នុងពិភពការងារ បើទោះជាពួកគេមានសញ្ញាបត្រខ្ពស់ក៏ដោយ។ ទាំងនេះសុទ្ធតែជាបញ្ហាចាក់ស្រេះ ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សជំនាន់មុននិង ជំនាន់ក្រោយ មិនសូវចុះសម្រុងគ្នានិងធ្វើឲ្យរដ្ឋបាលសាធារណៈ បាត់បង់គុណភាពការងារ។ ខុសពីវិស័យឯកជនដែលអាចអភិវឌ្ឍន៍ទៅមុខយ៉ាងលឿន ដោយសារតែគេ ទាមទារគុណភាពធនធានមនុស្សជាចម្បង។
ជាការពិតណាស់ មនុស្សចាស់និងមនុស្សជំនាន់ក្រោយ ជាធាតុផ្សំពីរដែលមិនអាចខ្វះ បានដើម្បីបន្តនិរន្តរភាពនៃការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ ប្រៀបបាននឹង «ទំពាំងស្នងប្ញស្សី»។ ក្នុងន័យនេះ មនុស្សចាស់ដែលពោរពេញដោយបទពិសោធន៍ការងារ ត្រូវផ្ទេរចំណេះដឹង ចំណេះធ្វើរបស់ខ្លួនទៅឲ្យកូនចៅ ឬមនុស្សស្រករក្រោយ ហើយត្រូវរីករាយនឹងឃើញពួកគេមានសមត្ថភាពដូចខ្លួន ឬលើសពីអ្វីដែលខ្លួនមាន។
ចំណែកឯក្មេងៗជំនាន់ក្រោយវិញ ក៏ត្រូវត្រៀមខ្លួនទទួលយកពីមនុស្ស ចាស់វិញ ទាំងចំណេះដឹង បទពិសោធន៍ ឬក៏គុណធម៌ផ្សេងៗទៀត។ ធ្វើបែបនេះបាន ទើបសង្គមស្គាល់វឌ្ឍនភាព។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅពេលដែលជំនាន់ទាំងពីរនេះមិនចុះសម្រុងគ្នាហើយចាំតែមើលបំណាំ បូញមាត់ និងបត់ដុំដៃដាក់គ្នា គ្រោះថ្នាក់នឹងកើតមានចំពោះប្រទេសជាតិជាមិនខាន។
ឥឡូវនេះ ដល់ពេលដែលសង្គមខ្មែរត្រូវគិតគូរដោះស្រាយបញ្ហានេះហើយ ពីព្រោះ និន្នាការបានបង្ហាញប្រាប់យើងថា សង្គមកំពុងត្រូវការការបន្តវេនជាចាំបាច់ ទាំងនៅក្នុងគណបក្សកាន់ អំណាច និងបក្សប្រឆាំង ពោលគឺដល់ពេលដែលមនុស្សចាស់ត្រូវត្រៀមខ្លួនផ្ទេរ អំណាច ឬចំណេះដឹងដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយហើយ រីឯមនុស្សជំនាន់ក្រោយក៏ត្រូវត្រៀមខ្លួនឲ្យបានល្អដែរ ដើម្បី បន្តវេនពីមនុស្សចាស់។
ប្រសិនបើមុខតំណនេះមិនរឹងមាំទេ ថ្ងៃណាមួយវាច្បាស់ជាដាច់ជាមិនខាន។ ពេលនោះសង្គមខ្មែរនឹងពិបាករកទិសដៅ មិនខុសអ្វីពីខ្លែងដាច់ខ្សែក្នុងលំហអាកាសនោះឡើយ៕
0 comments:
Post a Comment